A jakie są zasady określania takiego pokrewieństwa duchowego?

Zabij, nie powiem z pewnością...

Pokrewieństwo jest między chrzestnymi - rodzic-rodzic-dziecko. Nie sądzę, by szło to jakoś głębiej, pewnie kończy się na tej trójce. Chyba że w jakichś ekstremalnie ortodoksyjnych domach, gdzie domowe ikonostasy są przykryte brodami nestorów rodzin.

No, a jakby doszło do ślubu między spokrewnionymi duchowo chrzestnymi jednego dziecko, to jakie to ma konsekwencje? Może jest jakaś literatura na temat koligacji duchowych na wschodzie i mógłbyś ją polecić? Ciekawy temat, zwłaszcza, że mamy też takie potoczne rozumienie pokrewnych dusz

Generalnie jest tak - obecnie raczej się tego nie używa (sam autor artykułu napisał, że tak drzewiej bywało między Rusiny), więc konsekwencji raczej by nie było: najwyżej byłoby kręcenie nosem.

Kiedyś - podejrzewam - było tak, że po prostu nie dochodziło do tego typu małżeństw, bo były traktowane jako związki kazirodcze.

Literatury na ten temat nie znam - to pewnie informacje rozproszone, możliwe że któreś z wydań kanonów wschodnich o tym się rozpisują. Ale komu przy zdrowych zmysłach chce się przekopywać przez zmurszałe przepisy...

Po prostu ciekawi mnie, jaka była podstawa rozumowania do stworzenia takiego zalecenia. Jak dochodzi do związku z blisko spokrewnionymi osobami, to jest obawa co do chorób genetycznych, a w przypadku pokrewieństwa duchowego pewnie też było jakieś wytłumaczenie, że powinno być tak, a nie inaczej. Może była obawa co do duchowych komplikacji w jakimś wymiarze?? Obecnie to chyba podstawa do kultywowania zabo(m)bonów, jak mi się wydaje, a z dugiej strony chyba dowód na przenikanie się elementów kultur/religii.

To, o czym mówisz na końcu - przenikanie się kultury i religii. Kilkaset lat temu nie wiedziano o genetyce, wiedziano jednak, że współżycie z siostrą może wpłynąć niekorzystnie na potencjalne dziecko - delikatnie mówiąc.

Tak jak napisałem wcześniej - światy religii i fizyki przenikały się w starożytności.

Rzymianie np. nie znali więzów krwi w takim sensie, w jakim my je rozumiemy. Adopcja dziecka powodowała pełne jego przyjęcie do rodziny i przodek familii był takim samym antenatem dla niego, jak i dla reszty rodziny.

Najprawdopodobniej. Pamiętam, że drzewiej także w KK chrzestni czy świadkowie nie mogli zawrzeć małżeństwa (na wschodzie kraju, nie wiem jak w pozostałych jego częściach). Tłumaczono ten zakaz tym, że sprowadzi to nieszczęście na to małżeństwo, a więc zabobon.

Powiadają, że posiadanie żony sprowadza nieszczęście na małżeństwo...

\

Pewnie zakaz można było też wytłumaczyć wcześniejszymi przepisami prawa kanonicznego (jednak jeszcze nie sprawdzałam tego, tj. poprzednich kanonów). Teraz tak to rozumiem na podstawie definicji cognatio spiritualis z Encyklopedii Katolickiej (klik). W skrócie, cognatio spiritualis, tj. pokrewieństwo duchowe, powstawało pomiędzy osobami, które uczestniczyły w narodzinach duchowych osoby (chrzest, bierzmowanie). Osoby takie miały zakaz zawierania ślubów ze sobą. Pewnie ludzie w podświadomości ciągle odwołują się do takiej starej wiedzy, i w ten sposób zabobon się utrzymuje.

Przeszkoda (zrywająca) pokrewieństwa duchowego jest sformułowana w kanonie 811 Kodeksu Kanonów Kościołów wschodnich (§ 1. Ex baptismo oritur inter patrinum et baptizatum eiusque parentes cognatio spiritualis, quae matrimonium dirimit.
§ 2. Si iteratur baptismus sub condicione, cognatio spiritualis non oritur, nisi iterum idem patrinus adhibitus est)., i jako taka obowiązuje wszystkie Kościoły wschodnie podległe Rzymowi. Kościół łaciński nie zna obecnie takiej przeszkody i pokrewieństwo duchowe nie jest tu przeszkodą w zawarciu małżeństwa, łaciński rzymskokatolik/czka nie potrzebuje obecnie ani dyspensy, ani pozwolenia ze strony ordynariusza na zawarcie w tym przypadku małżeństwa. Przeszkoda taka istniała natomiast w łacińskim Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r.(kan.1079; o samym pokrewieństwie duchowym-kan. 768).
Źródłem takiego prawa jest kanon 53 Soboru in Trullo. Jest więc,jak przypuszczam także przeszkodą w zawarciu małżeństwa w Kościołach Prawosławnych.


Dotyczy tylko chrztu. W Kościołach wschodnich, tak rzymskich jaki prawosławnych, bierzmowanie i chrzest są nierozłączne.

Dziękuję za dodatkowe informacje. Widzę, że jest nawet cała książka poświęcona temu zagadnieniu (spiritual kinship) "Spiritual Kinship in Europe, 1500-1900," Guido Alfani, Vincent Gourdon; Palgrave Macmillan (April 15, 2012) Wyszliśmy od zabobonu, a już siedzimy w opracowaniach naukowych

Dodam tutaj jeszcze odnośnik z Sumy Teologicznej św. Tomasza

ZAGADNIENIE 56
O PRZESZKODZIE Z POWODU DUCHOWEGO POWINOWACTWA (klik)

Czy w prawosławiu osoby po rozwodzie cywilnym mogą przystępować do Komunii Św.?
Jeżeli taka kwestia pojawiła się już wcześniej, to przepraszam, ale nie jestem w stanie przejrzeć w całości tego wątku.

Szczerze powiem, że nie rozumiem pytania - ani ślub cywilny, ani rozwód cywilny nie mają żadnej mocy prawnej dla Cerkwi.

Niespecjalnie się znam na ślubach i rozwodach, poza tym... Zatem poniższe traktuj jako moją małą domową teologię.

Jedni powiedzą, że osoba nierozwiedziona "prawnie" przez Cerkiew, a żyjąca w konkubinacie, nie może przystąpić do Eucharystii, bo sprowadzi na siebie śmierć. I tak jest chyba powszechnie.

Inny powie, że to Eucharystia gładzi grzech i kto inny, jak nie ten będący w największym grzechu, ma Ją przyjąć. Tak jest raczej mniej powszechnie.

Prawda zapewne jest gdzieś pośrodku i to byłoby stanowisko Cerkwi, jeśli mogę się wypowiadać tutaj w jej imieniu.

Ale nie uważaj tego za wiążącą wypowiedź, to tylko moje luźne przemyślenia, ja się nie znam na tym.

Eucharystia i miłość to sprawy najdelikatniejsze w świecie. Prywatnie zalecam zacząć od rozważenia tego wewnątrz siebie.